ในการทำธุรกิจไม่ว่าจะในนามบุคคลธรรมดาหรือจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล เมื่อมีรายได้จากสินค้าและบริการในบางประเภท จะต้องนำมารวมคำนวณเพื่อจดภาษีมูลคาเพิ่ม (VAT) หากรายได้ของกิจการเกิน 1.8 ล้านบาทต่อปี
โดยผู้ประกอบการต้องเรียกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มกับลูกค้า 7% เมื่อมีการขายสินค้าหรือบริการ พร้อมออกใบกำกับภาษีให้กับลูกค้าหรือผู้รับบริการ
และนำรายได้ดังกล่าวมาคำนวณรวมเป็นมูลค่าของฐานภาษี เพื่อคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่มที่กิจการต้องเสียในแต่ละเดือน แต่ในบางกรณีสินค้าขายและการแจกสินค้าบางอย่าง กิจการไม่ต้องนำมารวมคำนวณเป็นมูลค่าของฐานภาษี เพื่อคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม หรือกล่าวคือไม่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม ตามประกาศเกี่ยวกับภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบับที่ 40) ดังนี้
สินค้าแถมพร้อมกับการขายสินค้าหรือให้บริการ
สินค้าที่แถมพร้อมกับการขายสินค้าหรือการให้บริการ ถึงแม้จะเป็นสินค้าประเภท และชนิดเดียวกันกับสินค้าที่ขายหรือให้บริการ รวมถึงเป็นสินค้าชนิดอื่น ที่มีมูลค่าไม่เกินสินค้าที่ขายหรือให้บริการ
สินค้าแจกหรือให้เป็นรางวัลกับผู้ซื้อสินค้าหรือผู้รับบริการ
สินค้าที่แจกหรือให้เป็นรางวัลกับผู้ซื้อสินค้า หรือผู้รับบริการที่ซื้อสินค้า หรือรับบริการในแต่ละวัน รวมกันตามที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนกำหนด และต้องมีมูลค่าไม่เกินมูลค่าของสินค้าที่ขายหรือให้บริการ
รายได้จากการให้บริการที่เป็นนายหน้าตัวแทนให้แก่ผู้ประกอบการในต่างประเทศ
รายได้จากการให้บริการที่เป็นนายหน้าตัวแทนให้แก่ผู้ประกอบการในต่างประเทศ เฉพาะในกรณีที่ผู้ประกอบการในต่างประเทศขายสินค้าหรือให้บริการกับผู้ซื้อสินค้า หรือผู้รับบริการในต่างประเทศด้วยกัน ลักษณะสินค้าไม่ได้ถูกส่งเข้ามาในประเทศไทยเลย
สินค้าที่ผู้ประกอบการในเขตปลอดอากรได้ขายให้กับผู้ซื้อสินค้าในไทย
สินค้าที่ผู้ประกอบการในเขตปลอดอากรได้ขายให้กับผู้ซื้อสินค้าในไทย โดยผู้ซื้อซึ่งเป็นผู้นำเข้าตามมาตรา 77/1(11) ได้ยื่นพิธีการนำเข้าตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากรเมื่อนำสินค้านั้นออกจากเขตปลอดอากรแล้ว
สินค้าที่ผู้ประกอบการในเขตปลอดอากรได้ขายให้แก่ผู้ประกอบการที่จดทะเบียน
สินค้าที่ผู้ประกอบการในเขตปลอดอากรได้ขายให้แก่ผู้ประกอบการที่จดทะเบียน โดยผู้ประกอบการในเขตปลอดอากรเป็นผู้นำเข้า ได้ยื่นพิธีการนำเข้าตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากรเมื่อนำสินค้านั้นออกจากเขตปลอดอากรแล้ว และผู้ซื้อสินค้าไม่ใช่ผู้ประกอบการในเขตปลอดอากร หรือคลังสินค้าทัณฑ์บนตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากร
สินค้าที่แจกหรือให้เป็นของขวัญ เนื่องในพิธีหรือตามโอกาสตามประเพณี
สินค้าที่แจกหรือให้เป็นของขวัญ เนื่องในพิธีหรือตามโอกาสตามประเพณี เช่น ปีใหม่ สงกรานต์ การเปิดแนะนำสินค้า และเฉพาะที่เป็นปฏิทิน Diary สินค้าที่มีลักษณะทำนองเดียวกับของขวัญ หรือของชำร่วยที่มีชื่อผู้ประกอบการ ชื่อการค้า หรือเครื่องหมายการค้าของผู้ประกอบการปรากฏอยู่
โดยของขวัญหรือของชำร่วยต้องเป็นสิ่งของที่พึงให้แก่กันตามประเพณีทางธุรกิจทั่วไป และต้องมีราคาหรือมูลค่าเหมาะสม ไม่สูงเกินสมควร
สินค้าตัวอย่างที่แจกในกิจกรรม
หากเป็นสินค้าตัวอย่างที่แจกในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการขายต่างๆ ไม่ต้องนำมารวมคำนวณมูลค่าของฐานภาษี เพื่อคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม
อาหารและเครื่องดื่มที่นายจ้างจัดให้กับพนักงาน
ในกรณีที่นายจ้างจัดหาอาหารและเครื่องดื่มให้กับพนักงานหรือลูกจ้างในระหว่างเวลาปฏิบัติงาน ตามระเบียบเกี่ยวกับสวัสดิการของพนักงานหรือลูกจ้าง โดยมูลค่าของอาหารและเครื่องดื่มต้องมีราคาไม่สูงเกินไป ไม่ต้องนำมารวมคำนวณมูลค่าของฐานภาษี เพื่อคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม
สินค้านำเข้าจากต่างประเทศของเจ้าของกิจการนิติบุคคลที่ไม่ได้จด VAT
สินค้าที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล ที่ไม่ได้จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม ได้ขายให้แก่ผู้ซื้อ ซึ่งสินค้านั้นผู้ประกอบการจดทะเบียนที่ขาย ได้นำเข้าจากต่างประเทศ และได้โอนสินค้าให้ผู้ซื้อ ยื่นใบขนสินค้าขาเข้าต่อเจ้าพนักงานศุลกากร ณ ด่านศุลกากร เพื่อชำระภาษีมูลค่าเพิ่มต่อเจ้าพนักงานศุลกากรแล้ว
โดยผู้ประกอบการที่ขายสินค้า จะต้องมีสำเนาใบเสร็จรับเงินของกรมศุลกากรที่ออกให้ผู้ซื้อ พร้อมที่จะให้เจ้าพนักงานประเมินตรวจสอบได้
ค่าเครื่องแบบพนักงาน
หากนายจ้างมีการจ่ายค่าเครื่องแบบให้แก่ลูกจ้าง ในจำนวนคนละไม่เกินสองชุดต่อปี และเสื้อนอกจำนวนคนละไม่เกินหนึ่งตัวต่อปี ไม่ต้องนำมารวมคำนวณมูลค่าของฐานภาษี เพื่อคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม
ค่าตอบแทนที่ได้รับจากการมอบสินค้าให้ผู้ซื้อสินค้าทดสอบใช้งานก่อนซื้อ
ค่าตอบแทนที่พึงได้รับจากการมอบสินค้าให้ผู้ซื้อสินค้าทดสอบใช้งานก่อนซื้อ โดยสินค้าไม่ใช่ของใช้สิ้นเปลือง และต้องเป็นสินค้าที่มีไว้สำหรับให้ทดลองใช้เป็นการชั่วคราว เพื่อทดลองคุณภาพหรือประสิทธิภาพของสินค้าเท่านั้น ผู้ซื้อสินค้าจะต้องส่งมอบสินค้าคืนให้ผู้ขายเมื่อทดลองใช้เสร็จสิ้น
สินค้าหรือบริการที่ขายหรือให้บริการแก่ผู้ซื้อหรือผู้รับบริการ ซึ่งเป็นผู้ทำสัญญาแบ่งปันผลผลิตกับองค์กรร่วมไทย-มาเลเซีย
สินค้าหรือบริการที่ได้ขายหรือให้บริการแก่ผู้ซื้อหรือผู้รับบริการ ซึ่งเป็นผู้ทำสัญญาแบ่งปันผลผลิตกับองค์กรร่วมไทย-มาเลเซีย ตามกฎหมายว่าด้วยองค์กรร่วมไทย-มาเลเซีย และเป็นผู้ขายสินค้าหรือให้บริการซึ่งทำสัญญาเป็นหนังสือโดยตรงกับผู้ทำสัญญาแบ่งปันผลผลิตกับองค์กรร่วมไทย-มาเลเซีย ตามกฎหมายว่าด้วยองค์กรร่วมไทย-มาเลเซีย
โดยผู้ประกอบการจดทะเบียน ต้องทำสัญญากับผู้ซื้อหรือผู้รับบริการเป็นหนังสือ และต้องจัดทำรายงานตามหลักเกณฑ์ที่อธิบดีกำหนด
สลากวินโต๊ดและเปร๊สโต๊ด
สลากวินโต๊ดและเปร๊สโต๊ดที่ผู้ประกอบการสนามแข่งม้าขายให้แก่ผู้เล่นพนันแข่งม้า เป็นจำนวนเท่ากับจำนวนเงินรางวัลที่จะต้องจ่ายคืนให้แก่ผู้เล่นพนันแข่งม้า
ทองรูปพรรณที่ขายเป็นจำนวนเท่ากับราคาทองรูปพรรณที่สมาคมค้าทองคำประกาศรับซื้อคืน
ทองรูปพรรณที่ขายเป็นจำนวนเท่ากับราคาทองรูปพรรณที่สมาคมค้าทองคำประกาศรับซื้อคืนในวันที่ขายทองรูปพรรณ ซึ่งเฉพาะผู้ประกอบการจดทะเบียนที่ประกอบกิจการขายทองรูปพรรณที่มีใบอนุญาตค้าของเก่าตามกฎหมาย
ทั้งนี้ ทองรูปพรรณจะต้องเป็นทองคำที่ทำสำเร็จเป็นเครื่องประดับกาย เครื่องแต่งกาย ของชำร่วย หรือสิ่งของต่างๆ ที่มีไว้เพื่อโชว์ โดยไม่มีอัณมณีประกอบอยู่ รวมถึงนากที่สมาคมคำนวณราคารับซื้อคืนได้ตามส่วนของราคาทองรูปพรรณ
ทรัพย์สินหรือสินค้าที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนบริจาคให้แก่หน่วยงานต่างๆ
– ทรัพย์สินหรือสินค้าที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนบริจาคให้แก่ ส่วนราชการตามโครงการของทางราชการตามโครงการของทางราชการ เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย วาตภัย อัคคีภัย หรือภัยธรรมชาติในลักษณะทำนองเดียวกัน
– ทรัพย์สินที่ใช้ในการประกอบกิจการที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนได้บริจาคให้แก่ ส่วนราชการตามโครงการของทางราชการ เพื่อให้แก่สถานศึกษาของทางราชการ สถาบันอุดมศึกษาเอกชนตามกฎหมายว่าด้วยสถาบันอุดมศึกษาเอกชน หรือสถานศึกษาตามกฎหมายว่าด้วยโรงเรียนเอกชน
การให้บริการผลิตรถยนต์ต้นแบบ หรือรถจักรยานยนต์ต้นแบบ ที่ใช้เพื่อการวิจัย
การให้บริการผลิตรถยนต์ต้นแบบ หรือรถจักรยานยนต์ต้นแบบ ที่ใช้เพื่อการวิจัย พัฒนา หรือทดสอบสมรรถนะ ที่ได้รับการยกเว้นภาษีสรรพสามิต ซึ่งผลิตให้แก่ผู้วิจัย พัฒนา หรือทดสอบสมรรถนะยานยนต์ที่ได้รับอนุมัติจากอธิบดีกรมสรรพสามิต
การให้บริการไฟฟ้าที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนได้ให้บริการไฟฟ้าประเภทบ้านอยู่อาศัย
การให้บริการไฟฟ้าที่ผู้ประกอบการจดทะเบียนได้ให้บริการไฟฟ้าประเภทบ้านอยู่อาศัย ซึ่งติดตั้งมิเตอร์ไฟฟ้าขนาด 5(15) แอมแปร์ โดยใช้ไฟฟ้าไม่เกินจำนวนหน่วยที่กำหนดตามมติคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ รวมถึงเป็นผู้ใช้ไฟฟ้าที่ด้อยโอกาส ตามกฎหมายว่าด้วยการประกอบกิจการพลังงาน (สำหรับมูลค่าของการให้บริการไฟฟ้าตั้งแต่วันที่ 1 ต.ค.2559 เป็นต้นไป)
สรุป
เมื่อกิจการมีสินค้าขาย หรือกิจกรรมต่างๆ ที่ต้องมีการแจกสินค้าให้กับลูกค้า หรือแม้แต่พนักงานในบริษัท หากเข้าข่ายตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนดดังที่กล่าวมาแล้ว กิจการก็ไม่จำเป็นต้องนำมูลค่าของสิ่งของนั้นๆ มารวมเพื่อเป็นฐานคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม หรือสิ่งของเหล่านี้ไม่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มนั่นเอง
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมได้ ที่นี่