ฮ่า ฮ่า ฮ่า… มันจะมากเรื่องเกินไปไหม ? จักรยาน ก็แค่จักรยาน ลากมันออกมาจากโรงจอดรถ นั่งคร่อม นึกถึงหน้าภรรยาแล้วก็ส่งพลังงานทั้งหมดที่มีไปสู่ปลายเท้า สร้างแรงขับเคลื่อนและมุ่งหน้าไปยังจุดมุ่งหมาย เพื่อไปซื้อของที่ภรรยาต้องการแล้วนำกลับมามอบถึงมือเจ้าหล่อนให้ได้ตามเวลาที่กำหนด โดยไม่จำกัดวิธีการว่าไปแบบใด ฉันก็ปั่นไปแบบนี้ทุกที แล้วมันจะต้องระวังอะไรกันมากมายนอกจากระวังรถชน
ไม่ผิด แต่เป็นวิสัยทัศน์ที่เห็นแก่ตัวครับ การปั่นจักรยาน ถึงไม่มีมีกฏหมายใดที่จะมาบังคับใช้แต่ก็ต้องมีกฏการใช้เพื่อลดความเสี่ยงที่จะนำมาสู่ความสูญเสียต่อตนเองและผู้อื่น ซึ่งกฏเหล่านี้ เป็นที่ตระหนักรู้ในนักปั่นจักรยานทั่วไป แต่ถึงกระนั้น ก็ยังคงมีนักปั่นกว่าหมื่นชีวิตที่เสพความเห็นแก่ตัวจนละเลยกฏเหล่านี้ (ขอโทษที่ผมพูดตรง จะโกรธก็ไม่ว่ากัน แต่ต้องติดตามบทความของผมนะครับ)
การปฏิบัติตัวเมื่ออยู่บนท้องถนน
1. ห้ามฟังเพลงขณะปั่น ก็ยังคงต้องตอกย้ำท่านอีกเสมอ พูดกันจนเสื้อของผมเปียกชุ่มไปด้วยน้ำลาย ว่า “มันอันตรายถึงชีวิตได้” ยังมีสิ่งลี้ลับอีกมากมายรอวันแสนหวานอันอับโชคของท่าน พร้อมแลกเปลี่ยนท่าน มาเป็นตัวตายตัวแทนคนต่อไปในจุดที่เขาเคยหมดลมหายใจ เพื่อที่เขาจะได้ไปสู่สุคติภูมิเสียที และนั่นมันไม่คุ้มค่าใด ๆ เลย สำหรับความสุขบนเส้นด้ายบาง ๆ ที่ท่านได้แขวนไว้ครับ
2. ปั่นชิดขอบขาว หรือขอบทางเท้าให้มากที่สุด นักปั่นหลายท่านผู้มาเยือนจากแดนไกล ต้องมามอบชีวิตให้กับท้องถนนของเมืองไทย อันเนื่องมาจากการเกิดอุบัติเหตุ ซึ่งสาเหตุหลักมักจะหนีไม่พ้นสิ่งเหล่านี้
2.1. คนขับรถยนต์เมา (แม้นักปั่นจะระวังตัวแค่ไหน ก็ไม่รอด)
2.2. ปั่นจักรยานออกห่างจากเส้นขาวมากเกินไป
3. ปั่นเรียงเดี่ยว เมื่อมีผู้ร่วมปั่น ปั่นไปคุยไป หัวร่อต่อกระซิก สุขใดจะเทียมเท่า แต่ผู้ใช้รถใช้ถนนท่านอื่นไม่ได้คิดเช่นนั้น ถนนบ้านเรามีพื้นที่จำกัด แม้แต่การผายลมฝั่งซ้าย ก็ยังได้ยินถึงฝั่งขวาเลยครับ แล้วยิ่งท่านมาปั่นแบบคู่ขนาน ก็ยิ่งเป็นการขวางทางจราจรครับ ความสุขของท่านหาได้แบ่งปันให้กับใครเลย มีแต่จะหยิบยื่นความทุกข์ให้กันถ้วนหน้า (พบเห็นบ่อยมาก ทั้งนักปั่นมือใหม่ และมือเก๋า)
4. ห้ามปั่นแข่งกัน ภาพที่อยู่ตรงหน้า โอ้ว… บั้นท้ายของนายมันช่างเย้ายวนใจเหลือคณานับ ประดุจบั้นท้ายของตัวกาเซล ที่ล่อสัญชาตญาณดิบของราชสีห์ เชิญชวนให้มาขย้ำในบัดดล ฮ่า ฮ่า นักปั่นร่วมทาง กับสเปคจักรยานอันด้อยค่า ฉันขอใช้ศาสตรา ฟาดฟันให้ดาวดิ้น ณ ธุรีดินนี้ ว่าแล้วก็ไม่รอช้า เร่งความเร็วเพื่อไล่ล่า เมื่อปั่นเข้ามาจนใกล้และหายใจรดต้นคอของเหยื่อได้ จากนั้นก็พยักหน้าเชิญชวนสู่สนามประลองยุทธทันที ผมอดที่จะคิดถึงภาพของการล้มกลางถนนแล้วตามด้วยรถบรรทุกมาทับไม่ได้จริง ๆ ครับ แบบนี้ เดือดร้อนทั้งตัวท่าน ครอบครัวของท่าน คนที่ขับรถมาทับโดยไม่ได้ตั้งใจ
5. ควรแต่งกายสีสว่าง เช่น ขาว ส้ม เหลือง ชมพู ฟ้า หรือสีสะท้อนแสง เป็นต้น ข้ออ้างยอดฮิตในการเลี่ยงโทษหนักจากคดีขับรถชนคน ผู้กระทำผิดมักจะพูดว่า “มองไม่เห็น ก็มันมืดไปหมด” แน่นอนครับ ข้ออ้างดังกล่าวจะหมดไปเมื่อเราแต่งกายในโทนสีที่เห็นเด่นชัด
6. ใช้สัญญาณมือตลอดเวลา ให้ใช้สัญญาณมือสากลสำหรับการขับขี่มอเตอร์ไซค์เป็นหลัก นักปั่นบางกลุ่มมีสัญญาณมือซึ่งเป็นที่รู้กันเองเฉพาะภายในวงการจักรยาน แต่ประชาชนทั่วไปไม่ทราบ อาจนำมาสู่อุบัติเหตุได้เนื่องจากความเข้าใจที่ไม่ตรงกัน
7. ระวังทุกแยก ฉลอความเร็ว หยุดดูให้แน่ใจ แล้วจึงเคลื่อนตัวออกไป ไฟเขียวหรือทางที่ว่างนั้น ไม่ใช่ของเราเสมอไป มัจจุราชจักรกลมักจะโผล่ทะลุสัญญาณไฟแดงแหกโค้งออกมาด้วยความเร็วสูงโดยที่เราไม่รู้ตัวครับ และในกรณีที่มีการจอดรถจักรยานเพื่อรอข้ามถนน ให้จูงรถจักรยานวิ่งข้าม (บางสถานการณ์อาจทำไม่ได้) เพราะการออกตัวโดยการวิ่งจูงรถ จะเร็วกว่ามาก เมื่อเทียบกับการคร่อมจักรยานแล้วออกตัว วิธีนี้สามารถลดความเสี่ยงได้เป็นอย่างดี
8. ยกจักรยานขึ้นสะพานลอยเพื่อข้ามถนน “จักรยานมันหนักจะยกได้เช่นไร ไปอีกนิดก็ทางม้าลายแล้ว ไม่เห็นต้องทำอะไรให้เหนื่อยเลย” พูดยาก สุดแล้วแต่ครับ คนเป็นพ่อเป็นแม่หรือผู้นำครอบครัวยิ่งต้องคิดให้ดีครับ ออกแรงเพิ่มอีกนิด รักษาชีวิตเพื่อคนข้างหลัง ดีกว่าทำมันพังอย่างไร้คุณค่า เป็นต้นแบบให้กับคนในครอบครัวและคนในสังคมดีกว่าครับ
9. ปั่นบนทางเท้า ผมอยากให้ท่านปฏิบัติตามถ้าเป็นไปได้ ในทุก ๆ ครั้งที่มีพื้นที่บนทางเท้าเพียงพอ ก็ให้ขึ้นไปปั่นเลยครับ วิธีนี้ปลอดภัยมาก
10. ควรมีไฟหน้าและไฟท้ายติดตั้งใว้เสมอ อย่าบอกว่าฉันไม่ได้ไปไกล ตอนเย็นก็แค่ไปซื้อของบริเวณหน้าปากซอย ตามคำบัญชาจากเจ้าชีวิตเท่านั้นเอง และปั่นแบบนี้อยู่ทุกวัน ผมบอกเลยว่าคิดแบบนี้ประมาทเกินไปครับ โดนมาแล้วหลายรายที่หน้าปากซอยเพราะไม่มีไฟส่องสว่าง
11. ฝนตกอย่าลุยน้ำขัง สุดบันเทิงครับ เกือบได้จัดงานเลี้ยงใหญ่ น้ำขังอยู่บนพื้นข้างทางหลังฝนตกใหม่ ๆ ฉันปั่นเดินทางเส้นนี้เป็นประจำ แม้แต่หลับตาปั่นก็ไม่เป็นปัญหา “โครม…” รู้ตัวอีกที ก็ลงไปนอนหงายหลัง เหลือบมองไปทางซ้าย พบกับยางรถยนต์ลายรีดน้ำแบรนด์ชั้นนำตัวย่อ M เหตุก็เพราะ วิ่งผ่านน้ำขังสีน้ำตาลเข้ม ความลึกประมาณ 2 เซนติเมตร ที่มีเปลือกกล้วยอยู่ด้านล่าง ยากแก่การมองเห็น
12. ระวังร่องระบายน้ำข้างถนน ถนนบ้านเรามีความแคบและไม่มีพื้นที่สำหรับให้จักรยานได้ปั่น ในกรณีที่มีรถยนต์มาเบียด นักปั่นทั้งหลาย มักจะปั่นเข้าไปในแนวร่องระบายน้ำเพื่อหลบรถ แต่ก็มีไม่น้อยที่ต้องลงไปนอนทดสอบความทนทานของพื้น ดังนั้น เมื่อท่านทราบว่ารถกำลังเบียดใกล้เข้ามา ก็ให้ท่านชะลอความเร็วก่อนที่จะหยุดรถ แล้วเดินนำรถจักรยานของท่านหลบผ่านร่องน้ำข้างถนน วิธีนี้ถึงจะน่าเบื่อ แต่จำเป็นต้องทำครับ
13. ตรวจสุขภาพปีละครั้ง มีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ ไม่ว่าจะควบคุมอาหารหรือฝึกซ้อมดีแค่ไหน ระบบการทำงานของร่างกายมนุษย์แต่ละคนมีความแต่ต่างกัน การปรึกษาแพทย์เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ท่านได้ออกแบบโภชนาการที่เหมาะสมกับการออกกำลังกายของท่าน จะได้ลดการบาดเจ็บ หรือลดอาการเจ็บป่วยอันเนื่องมาจากโรคประจำตัวในขณะปั่นจักรยาน
กฏทุกข้อห้ามละเมิดเด็ดขาด ควรปฏิบัติเป็นประจำสม่ำเสมอ จนกระทั่งความรู้สึกนี้แทรกซึมเข้าไปทุกอณูของกระแสเลือดที่วิ่งไปทั่วร่าง ท่านคือฟันเฟืองอีก 1 ชิ้น ที่ต้องมีส่วนร่วมในการับผิดชอบต่ออนาคตของสังคมไทยครับ
ภาพถ่ายจากผู้เขียน